สุขศึกษาพลศึกษา

การเจริญเติบโตและพัฒนาการของวัยรุ่น
วัยรุ่น (adolescence) คือ บุคคลที่มีช่วงอายุ 13–20 ปี วัยรุ่นมีการเปลี่ยนแปลงสำคัญ 2 องค์ประกอบ ได้แก่ องค์ประกอบที่เป็นโครงสร้างทางร่างกาย และโครงสร้างทางด้านสภาพจิตใจ โดยเพศหญิงจะเข้าสู่ช่วงวัยรุ่นเมื่ออายุประมาณ 10–12 ปี โดยเพศหญิงมีความสูงและน้ำหนักมากกว่าเพศชาย และเมื่ออายุ 13–15 ปี ความสูงจะเพิ่มขึ้น เต้านมเริ่มขยาย สะโพกผายออก เอวคอดกิ่ว และเริ่มมีขนบริเวณใต้รักแร้และบริเวณหัวหน่าว ไขมันใต้ผิวหนังจะเพิ่มขึ้น ส่วนเพศชาย เมื่ออายุประมาณ 10–12 ปี มีส่วนสูงและน้ำหนักน้อยกว่าเพศหญิง แต่หลังอายุ 15 ปี ความสูงจะเพิ่มขึ้นเช่นเดียวกับเพศหญิง ปริมาณไขมันจะลดลงทำให้ดูผอม กล้ามเนื้อจะเติบโตและแข็งแรงมากกว่าเพศหญิงพัฒนาการของวัยรุ่น
ด้านร่างกาย:
เพศหญิง: อวัยวะเพศจะเริ่มเจริญเติบโตขึ้น มีเสียงแหลม สะโพกขยายกว้าง หน้าอกโตขึ้น เริ่มมีสิวตามใบหน้า ส่วนการเจริญเติบโตภายในนั้น ต่อมเพศจะหลั่งฮอร์โมนออกมากระตุ้นการตกไข่ มีเลือดประจำเดือน ต่อมน้ำนมใกล้เคียงกับผู้ใหญ่ เพศหญิงจะสิ้นสุดระยะวัยรุ่นเมื่ออายุประมาณ 18 ปี

ปัจจัยภายนอก ได้แก่ สภาพของครอบครัวและการอบรมเลี้ยงดู สภาพของชุมชนและสิ่งแวดล้อม และภาวะทางลักษณะนิสัยและการปฏิบัติตนของวัยรุ่น

คำสำคัญ วัยรุ่น วัยพายุบุแคม เกณฑ์มาตรฐานการเจริญเติบโตของร่างกาย พันธุกรรม ต่อมไร้ท่อ ต่อมใต้สมองหรือต่อมพิทูอิทารี ฮอร์โมนกระตุ้นการเจริญเติบโต ต่อมเพศ ต่อมหมวกไต ต่อมไทรอยด์ ฮอร์โมนเพศ ฮอร์โมนเอสตราดิโอลและฟอลลิคิวลาร์ รังไข่ ลูกอัณฑะ บรรลุนิติภาวะ